Deze regels zijn onder andere neergelegd in de Penitentiaire Beginselenwet (Pbw) en lagere regelgeving als de penitentiaire maatregel en de regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden. Voor jeugdigen zijn de regels neergelegd in de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen (Bjj) en lagere regelgeving als het Reglement justitiële jeugdinrichtingen en de Regeling plaatsing en overplaatsing jeugdigen. Voor Tbs-gestelden zijn de rechten en plichten neergelegd in de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt), nader uitgewerkt in het Reglement Verpleging ter beschikking gestelden.
