Het bevel tot afname van DNA wordt afgegeven na een veroordeling door de rechter voor een strafbaar feit waarop voorlopige hechtenis is toegelaten en er een straf (geen geldboete) of een maatregel wordt opgelegd. Het maakt dan niet uit of de straf voorwaardelijk is opgelegd.

U bent ook verplicht DNA af te staan als u bij onherroepelijke strafbeschikking een taakstraf is opgelegd. Dat geldt dus ook in het geval van een OM-zitting. Als u een boete is opgelegd via een strafbeschikking kan het niet.

De veroordeelde die DNA moet afstaan, moet verschijnen op een politiebureau en daar zal meestal via wangslijm DNA worden afgenomen. De afname zelf is niet heel ingrijpend en gaat doorgaans vrij snel.  Aan de hand van het DNA-materiaal dat is afgenomen, wordt een DNA-profiel bepaald en opgenomen in de databank. Deze databank wordt geraadpleegd bij de opsporing van strafbare feiten. Als er op een plaats delict DNA-materiaal wordt gevonden, wordt dit vergeleken met de DNA-profielen in de databank.

Het DNA-profiel dat in de databank is opgenomen, wordt na het verloop van een bepaalde periode vernietigd. De precieze duur van deze periode is afhankelijk van het misdrijf, de straf die is opgelegd het strafblad van de veroordeelde. Als er een feit is gepleegd waarop een maximumstraf van zes jaar of meer staat, wordt het DNA-profiel na dertig jaar vernietigd. In alle andere gevallen wordt het DNA-profiel maximaal twintig jaar bewaard.

Ook als de uitspraak van de rechter in eerste aanleg nog niet onherroepelijk is, is de veroordeelde in eerste aanleg verplicht om mee te werken aan het afstaan van DNA. Wanneer er uiteindelijk een vrijspraak, een ontslag van alle rechtsvervolging, een schuldigverklaring zonder oplegging van straf of maatregel volgt of er een geldboete wordt opgelegd, moet het DNA-profiel weer uit de DNA-databank worden verwijderd en worden vernietigd. 

Tegen de feitelijke afname van het DNA kan niets worden gedaan. Er kan wél bezwaar worden gemaakt tegen de bepaling en verwerking van het DNA-profiel. Dit bezwaarschrift moet binnen 14 dagen na de afname worden ingediend bij de rechtbank die de straf heeft opgelegd. Als de rechter het bezwaarschrift gegrond verklaard, zal het DNA-materiaal worden vernietigd. Er is geen hoger beroep mogelijk tegen de beslissing van de rechter. Een veroordeelde die bezwaar wil maken kan het beste een gespecialiseerde advocaat inschakelen die over voldoende kennis en ervaring beschikt in deze procedures, omdat slechts op een beperkt aantal gronden met succes verweer kan worden gevoerd. 

Neem voor meer informatie vrijblijvend contact op met FTW Advocaten.